[TABLE][TR][TH][MEDIA=googlepdf]0ByV_e8EdEw3ZbUhrc3Z4dEs4RUk[/MEDIA][/TH][TH][MEDIA=googledocs]17baugp4bWwq5rhybSR-PkmmdM3go4V8AmyNrQGxhEYU[/MEDIA][/TH][/TR][/TABLE]
Bảo rằng quan chẳng cho sang,
Ai đời quan cấm đò ngang bao giờ!
*
Vườn Thanh qua đẩy năm xưa,
Trọ nhờ đêm ầy trời mưa tối trời.
Quanh lò sưởi ấm, bên tôi,
Bên người lão bộc đương ngồi quay tơ.
Tuổi nàng năm ấy còn thơ,
Còn bao lời hứa đợi chờ một mai.
(Rồi đây bao gió bụi đời.
Tôi quên sao được con đường vườn Thanh.
Lạnh lùng canh lại sang canh,
Lòng tôi thao thức với tình bâng quơ,
Bởi sinh lạc kiếp giang hồ,
Dám đâu toan tính xe tơ giữa đường.
Thu sang, rôi lại thu sang,
Cúc bao lần nở lá vàng bao rơi
Bao nhiêu vật đổi sao dời ?
Đường bao dặm thẳng, hỡi người bốn phương ?
Trọ bao nhiêu quán bên đường
Nhưng không lần nữa qua vườn Thanh xưa.
Cô nàng năm ầy quay tơ,
(Tôi quên sao dược !) Hẳn chưa lầy chồng.
Một hôm lòng lại nhủ lòng:
Nơi dây giáp với cánh đồng vườn thanh.
Rồi tôi len lén một mình,
Ra đi với một tấm tình hay hay,
Đường mòn tràn ngập bông may,
Gió heo báo trước một ngày thu sang.
Dừng chận trước cửa nhà nàng.
Thầy hoa vàng với bướm vàng hôn nhau.
Tìm nàng chẳng thầy nàng đâu,
Lá rơi lả tả bên lầu như mưa ...
Chợt người lão bộc năm xưa,
Từ đâu mang mảnh guồng tơ lại nhà.
Một hai xin phép Ông già,
Trọ nhờ đêm ấy nữa là hai đêm.
Ông già nể khách người quen.
Ngậm ngùi kề lạt một thiên hận tình.
Rồi ông kết : ( giọng bất bình )
“Trời cay nghiệt thẽ cho đành.
Thưa ông…
“Cô tôi nhạt cả môi hổng,
“Cô tôi chết cả tấm lòng ngây thơ.
“Đâu còn sống lại trong mơ ?
“Đâu còn sống lại bên bờ sông yêu ?
“Buồng the sầu sớm thương chiều
“Khóc thầm biết có bao nhiêu lệ rồi.
“Tơ duyên đến thế làthôi !
“Thế là uổng cả một đời tài hoa.
“Đêm đêm bên cạnh chồng già,
“Và bên cạnh bóng người xa hiện về...”
Rùng mình, tôi vội gạt đi :
“Già ơi ! Thảm lắm ! Kể chi đau lòng ?
“Cháu từ mắc số long đong.
“Yêu đương chìm tận Mậy lộng đã lâu.
“Đau thương qua mầy nhịp cầu,
“Cạn dòng nước mắt còn đâu khóc người
“Dối gà một thát mà thôi,
“Nghe lời già kể cháu mười đêm luôn,
“Chợt thương, chợt khóc, chợt buồn,
“Cháu như một kẻ mất hồn, già ơi !”
Truyện xưa hồ lãng quên rồi,
Bỗng đâu xem được thơ người vườn Thanh.
Bao nhiêu oan khổ vì tình,
Có sao giống hệt truyện mình gặp xưa ?
Phải chăng ? Mình có nên ngờ
Rằng người năm ngoái bây giờ là đây ?
(lỡ bước sang ngang)
Hôn nhau lần cuối
Cầm tay, anh khẽ nói :
Khóc lóc mà làm chi ?
Hôn nhau một lần cuối,
Em về đi, anh đi.
Rồi một, hai, ba năm,
Danh thành anh trở lại.
Với em, anh chăn tằm,
Với em, anh dệt vải.
Ta sẽ là vợ chồng
Sẽ yêu nhau mãi mãi.
Sẽ xe sợi chỉ hông,
Sẽ hát ca ân ái.
Anh và em sẽ sống
Trong một mái nhà tranh
Lấy trúc thưa làm cồng
Lấy tơ liễu làm mành.
Nghe lời anh, em hỡi !
Em về đi, anh đi...
(Lỡ bước sang ngang)
Rượu xuân
Cao tay nâng chén rượu nồng,
Mừng em : em sắp lấy chồng xuân nay.
Uống đi ! Em uống cho say !
Đề trong mơ, sống những ngày xuân qua
Thấy tình duyên của đôi ta,
Đến đây là... đến đây là... là thôi!
Em di dệt mộng cùng người,
Lẻ loi xuân một góc trời riêng anh.
Thoi tơ
Em lo gì trời gió,
Em sợ gì trời mưa,
Em buôn gì mùa hạ,
Em tiếc gì mua thu ?
Em cứ yêu đời đi !
Yêu đời như thủa nhỏ.
Rồi để anh làm thơ,
Và để anh dệt lụa.
Lụa dệt xong may áo
Áo anh và áo em
May áo nên thiếu lụa,
Xe tơ, em dệt thêm.
Thơ làm xong anh đọc
Bên anh, em lắng nghe,
Và lòng anh thổn thức,
Theo vạn âu yếm kia.
Mộng đẹp theo ngày tháng,
Đi êm đềm như thơ
Khác nào trên khung cửi
Qua lại chiếc thoi tơ.
Khăn hồng
Gửi chi
Chị cho em chiếc khăn thêu,
Ý chị thương em khóc đã nhiều.
Khóc chị ngày xưa, giờ lại khóc,
Cho mình khi tắt một tình yêu.
Em nhớ mùa xuân năm ngoái đây,
Em sang thăm chị, ở hai ngày.
Vắng người, em có thưa cùng chị
- Em đã yêuvàđã đắm say.
Đưa ảnh người yêu cho chị xem,
(Cả thư người ấy gửi cho em )
Chị cười : “Đáng sợ là đôi mắt,
“Chưa khóc đêm nào đến trắng đêm,
“Em cư yêu đi ! thực thủy chung,
“Yêu đi ! Rồi chị tặngkhăn hồng.
“Bao giờ, vui nhỉ ! Về ăn cưới !
“Chắc chẳng như khi chị lấy chồng”
Em đi theo đuổi mãi tơ duyên,
Dò mãi lòng sông, sắm mãi thuyền.
Cho đến một hôm em mới nhớ :
“Lòng ngươi... Chị Trúc nhớ hay quên ?”
Người ta đi lấy cái giàu Sang,
Bỏ cả keo sơn, bỏ đá vàng.
Mới nửa đời thôi, mẹ phải khóc.
Hai lần, hai chuyến bước sang ngang.
Em đi mất tích một mùa xuân,
Đi để chôn vùi hận ái ân.
Không hiểu nghe ai mà chị biết,
Em vê chị gửi một vuông khăn !
Em đã dùng khăn chị để lau
Bao nhiêu nước mắt của u sầu.
Em còn sợ nữa mùa thu tới.
Người ấy còn đan áo nữa đâu !
Em vẫn nghe lời chị : “….Thủy chung”
Cho nên khăn chỉ vẫn phai hồng.
Đem thân về ở vườn dâu cũ.
Buồn cũng như khi chị lấy chồng,
Lòng mẹ
Gái lớn ai không phải lấy chồng
Can gì mà khóc, nín đi không !
Nín đi! Mặc áo ra chào họ;
Rõ quý con tôi các chị trông.
Ương ương dở dở quá đi thôi.
Cô có còn thương đến chúng tôi.
Thì đứng lên, vào lau nước mắt.
Minh cô làm khổ bấy nhiêu người.
Này áo đồng lầm, quần lĩnh tía,
Này gương này lược, này hoa tai.
Muốn gì tôi sắm cho cô đủ,
Nào đã thua ai ? đã kém ai !
Tôi già, tôi chết... Khiến cô thương ?
Nuôi dại em cô, tôi đảm đương,
Nhà cửa tôi coi, tôi giả nợ.
Ai nhờ gái góa, việc quân vương.
Đưa con ra đến cửa buông thôi
Mẹ phải xa con khổ mấy mười
Con ạ ! Đêm nay mình mẹ khóc,
Đêm đêm, mình mẹ lại đưa thoi.
Vâng
Lạ quá ! Làm sao tôi cứ buồn ?
Làm sao tôi cứ khổ luôn luôn ?
Làm sao tối cứ tương tư mãi
Người đã cùng tôi phụ rất tròn ?
Thì ra chỉ có thế mà thôi !
Yêu đấy, không yêu đấy, đề rồi
Mắc hẳn đường tơ sang cửi khác,
Dệt từng tấm mộng để dâng ai.
Khuyên mãi sơn cho chữ “Ái tình”!
Mộng lòng trang điểm mãi cho xinh
Có người, đêm ấy, khoe chồng mới !
“Em chửa yêu ai, mới có mình”.
Có người trong gió rét mùa đông,
Chăm chỉ đan cho trọn áo chồng.
Còn bảo ! “Đường len đan vụng quá !
Lần đầu đan áo kiều đàn ông.”
Vâng, chính là cô chửa yêu ai,
Lần đầu đan áo kiểu con trai.
Tôi về thu cả ba đông lại,
Đốt hết cho cô khỏi thẹn lời !
Lòng nào dám tưởng
Mẹ em như bóng nắng về chiều,
Sống được bao nhiêu, biết bấy nhiêu.
Em em còn trẻ người non dạ !
Há nỡ theo anh, nỡ bỏ liều...?
Lầy ai nuôi mẹ, dạy em thơ ?
Anh có thương em hãy cố chờ.
Chưa trọn đạo con, tròn nghĩa chị,
Lòng nào dám tưởng đến duyên tơ.
Giọt nến hồng
Gọt nến hồng gieo xuống án thư,
Người nhà tiếng khách mỗi dần thưa,
Dì Hai sẽ ghé tai em dặn
Như thế... từ nay.., chầu nhớ chưa ?
Chiều ấy dì Hai đã trở về,
Mình em ở lại với buồng the.
Buồng riêng chăn chiếu nguyên mùi mới
Đốt nến hồng lên lại tắt đi.
………………………………………
Ái chà ! Gió lạnh ! Gớm mùa đông
Lặng yên níu áo dì Hai lại,
Ngủ nốt đêm nay có dược không ?
Dối lòng
Xé bao nhiêu lụa rồi,
Em không cười một miệng.
Đốt bao nhiêu lửa rồi,
Em không lên một tiếng.
Lòng anh như lụa đây,
Tình anh như lửa đấy
Bao-Tự ngày xưa em!
Nàng dễ chiều biết mấy !
Trên đường môi nho nhỏ,
Trên mầu môi hồng hồng,
Cái gì anh đã thấy,
Hình như là mùa đông ?
Hương lầu hoa chìm chìm
Cửa lầu hoa vẫn đóng,
Có khác gì môi em!
Cơ hồ anh tuyệt vọng.
Có khác gì lòng em,
Cửa lầu hoa vẫn đóng
Nghe hồn anh chìm chìm...
Nghe buồn anh rộng rộng.
Một toán quân khát nước,
Đương đi tìm rừng mơ,
Sao em không bắt chước
Nói dối như người xưa ?
Anh dối lòng anh mãi.
Rằng đây là rừng mơ,
Anh dối lòng anh mãi
Rằng em là Nàng thơ.
Anh dối lòng anh mãi :
“Em sắp cười bây giờ!”
(người con gái ở lầu hoa)
Mỵ - nương
Trời không có gió
Làm sao tôi buồn ?
Người yêu không có
Sao tôi nhớ thương ?
Tôi nhớ Tây-Thi
Trong lòng Ngô-vương ?
Hay Dương quí-phi
Trong đỉnh Trầm-hương ?
Hay là tôi nhớ
Cô bé Hằng-nga
Nằm trong Cung Quảng ?
Vợ chàng Ngưu-lang
Bên bà Ngần-hà ?
Không, không tôi nhớ
Một người rất xa
Một người con gái
Nhan sắc như... là...
Toan ví mà thôi
Vì bao nhan sắc
Xây dựng trên đời
Sánh sao nàng được.
Nàng hơn Tây-Thi,
Hơn Dương quí-phi,
Hằng-nga, Chức-nữ
Có ăn thua gì ?
Chao ơi ! tôi nhớ !
Và yêu mất rồi.
Nhưng người xa ấy
Nhớ thương gì tôi!
(Người con gái ở lầu hoa)
Áođẹp
Em muốn anh cười đi !
Me em may áo đẹp
Cho xem xong rồi kia.
Lạy trời tết nay lạnh,
Mặc, em đi lễ chùa
Khỏi ấm và khỏi lạnh.
À, con Bích, con Phương.
Nó rủ em ngoài tết.
Đi trẩy hội chùa Hương.
Ấy đã từ thủa bé,
Em chưa đi chùa Hương.
Đi với em, anh nhé !
Người con gái ở lầu hoa
Nhà nàng ở gốc cây mai trắng,
Trên xóm mai vàng dưới đế-kinh.
Có một buổi chiều qua lối ấy,
Tôi về dệt mãi mộng ba sinh.
Tôi rót hồn tôi xuống mắt nàng.
Hôn tôi là cả một lời van.
Tôi van nàng đấy ! van nàng đấy !
Ai có yêu đương chả vội vàng ?
Tôi rót hồn tôi xuống đã nhiều,
Hồn tôi còn có được bao nhiêu
Tôi đi sợ cả lời tôi nói,
Sợ cả gần nàng, sợ cả yêu.
Nàng có bao giờ nghĩ đến không ?
Không, nàng đan áo suốt mùa đông.
Mùa xuân qua cửa, tôi qua cửa,
Nàng chà nhìn cho, đến não nùng !
Tôi mỉa mai tôi, oánh trách tôi
Làm sao tôi lại cứ câm lời ?
Thì trăm con gái, nghìn con gái
Nàng cùng là người con gái thôi.
Có một nghìn đêm tôi chiêm bao
Ba đêm nay khóc với mưa rào
Đêm nay mắt đỏ rồi, mưa tạnh
Tôi khóc âm thầm dưới bóng sao.
Nàng ở lầu hoa ở đệm bông
Có đêm nào nhớ đến tôi không ?
Không, không chả có đêm nào cả,
Chả có đêm nào hé cửa song
Thanh đạm
Nhà tranh thì sẵn đấy
Vợ xấu có làm sao !
Cuốc kêu ngoài bãi sậy,
Hoa cúc nở đầy ao.
Mầy sào vườn đất mới.
Trông dâu và trông cam.
Không ngại xa, người tới
Thăm tôi, tôi cảm ơn,
Làng bên sắn ruợu ngon,
Đêm nay ta đối ẩm,
Trẻ nhà đương cữ ậm,
Tha hồ là măng non.
Đường làng không tiện xe,
Sớm mai người hãy trẩy.
Cây nguyệt nằm suông mãi,
Tôi xin dàn người nghe.
Cầu nguyện
Nàng hãy vui đi, dẫu một ngày,
Dẫu phần ba phút, góc tư giây,
Dẫu trong thoáng mắt nhìn như chớp,
Cũng đủ cho nàng quên dắng cay.
Nàng đừng nên tưởng tôi không biết
Những nỗi yêu thương những oán sầu,
Tràn ngập những đêm đầy nước mắt,
Những ngày đầy hận của nàng dâu ?
Không, không, tôi biết, nhưng nàng hỡi!
Tôi biết làm sao giữa lúc này ?
Giữa lúc nắng không tươi đẹp nữa,
Hoa không buồn thắm, bướm không bay.
Giữa lúc tâm hồn trong sáng ấy
Đương mờ như thủy mảnh gương phai.
Ngây thơ hấp hối trong nhan sắc,
Đợi hắt hơi thừa một sớm mai
Khuyên một lời ư? Nhưng biết đâu.
Lời khuyên không chạm đến tim đau.
Tim đau sẽ vọt ngàn tia máu,
Đọng lại muôn ngày vết hận sậu...
Song tôi phải nói khi oan khổ,
Đã hiện hình lên ám ảnh nàng,
Ai nỡ quay đi không cứu vớt
Lấy người tri kỷ đắm đò ngang.
Nàng sống sao cho khỏi yếu hèn,
Khóc là ủy mị, chết là điên
Gây cho hoàn cảnh thêm tươi đẹp,
Lọc mãi cho hồn trong sáng lên.
Nàng nên gìn giữ lấydung nhan,
Chớ tắt khi chưa đến độ tàn,
Chớ hết khi còn và phải mãi
Ngược dòng tàn phá của thời gian.
Và nên thương đến đứa con thơ,
Săn sóc ai người những sớm trưa.
Mùa nắng ai người may áo mỏng,
Ai người ấp ủ những đêm mưa ?
Những câu nhạt nhẽo tầm thuờngấy,
Tôi viết ra đây để tặng nàng.
Mong sẽ vì tôi nàng bớt khổ.
Giơ tay cười đón ánh xuân sang.
Một lần
Gặp một lần thôi nhớ chẳng quên,
Nghe đâu đường những sáu ngày thuyền,
Chao ôi ! lông ngỗng mà bay hết,
Biết lối nào lên tới xứ tiên ?
Biết lối nào lên tới xứ nàng ?
Để người Hà-nội nhớ mang mang.
Nàng đi, Hà-nội buồn như chết
Hà-nội buồn như một nhỡ nhàng.
Ôi ! Lụa ! Ôi ! Đờn ! Ôi ! Tóc tơ !
Nàng làm thiên hạ muốn tương tư.
Mưa xuân bay mãi làm chi thế?
Tôi nhớ ai nào? xuân biếtt chưa ?
Lòng yêu đương
Yêu, yêu, yêu mãi thế này !
Tôi như một kẻ sa lầy trong yêu,
Cao bao nhiêu, thấp bấy nhiêu,
Một hai ba bốn năm chiều rồi... thôi.
Nơinày chán vạn hoa tươi,
Để yên tôi hái đừng mời tôi lên.
Một đi làm nở hoa sen,
Một cười làm rụng hàng nghìn hoa mai.
Hương thơm như thể hoa nhài,
Những môi tô đậm làm phai hoa đào.
Nõn nà như thể hoa cau
Thân hình yểu điệu ra màu hoa lan.
Ai yêu như tôi yêu nàng,
Họp nhau lại họp thành làng cho xinh.
Chung nhau dựng một ngôi đình,
Thờ riêng một vị thần linh là Nàng.
Một nghìn cửa sổ
Một nghìn cái cửa sổ
Đều khép vào đêm qua,
Một nghìn bàn tay nga,
Đều thò ra cửa sổ
Đều khép vào đêm này,
Lại nghìn cái bàn tay
Ấy thò ra cửa sổ
Hỡi nghìn cái cửa sổ
Rồi khép vào bên trong
Có thầu tình ta không ?
Có thấu tình ta khổ.
Đêm qua và đêm nay
Vànghìn đêm vê trước
Ta di trên phố này,
Ta di trên phố khác.
Để mơ những bàn tay
Của những nàng gái đẹp,
Để muốn rằng đêm nay
Cửa ai buồn chẳng khép.
Chẳng ai buồn, chẳng khép
Cho lòng ta đêm nay
Để lòng ta đêm nay
Mất một người gái dẹp.
Cửahàng nghìn khép lại
Tất cả một đêm nay
Có lồng tarồdại
Mở ra muôn ngàn ngày.
------------
(1)Bài thơ này Nguyễn-Bính sáng tác trong thời kỳ Nam-bộ kháng chiến. bản sao do Văn tàng trữ
Tỉnh giâc chiêm bao (1)
Chín năm đốt đuốc soi rừng
Về dây ánh điện ngập ngừng bước chân
Cửa xưa mành trúc còn ngăn
Góc tường vẫn đọng trăng xuân thuở nào
Làng xa bản nhỏ đèo cao
Gió bay tà áochiêm bao nửa chừng
Anh về luyến núi, thương rừng
Nhớ em đêm sáng một vùng Thủ-đô.
Bồi hồi chuyện cũ năm xưa
Gặp nhau lần cuối... trang thư lệ nhòa
Thư rằng :“Thôi nhé đôi ta
Tình sao không phụ mà ra phụ tình
Duyên nhau đã dựng Trường-đình
Mẹ em đã xé tan tành gối thêu...”
Trăng khuya sang núi gươm đèo
Anh đi, thư vẫn nằm đeo bên mình
Lửa sàn nét chữ chênh chênh
Nếp thư đen rách chưa lành vết thương.
Đằm đằm haa sữa lên hương
Chân anh đương bước giữa đường cái đây
Nẻo hồ, song cửa, lá bay
Sáng chưng bóng dạng bao ngày yêu xưa
Trăm năm đã lỡ hẹn hò
Cây da bến cũ con dò còn không ?
Tình cờ gặp giữa phố đông
Em đi ríu rít tay chồng tay con
Nét cười âu yếm môi son
Ao bay nhắc buổi trăng tròn sánh vai...
Chín năm bão tối mưa ngày
Nước non để có hôm nay sáng trời
Em đi hạnh phúc hồng tươi
Anh nhìn tận mắt cuộc đời đẹp thay ?
Sắc hương muôn nẻo tuôn trào
Tiếc mà chi gấc chiêm bao một mình
Anh vê viết lại tình thơ
Để cho bến mát cây xanh đôi bờ
Cho sông cho nước tự giờ
Chẳng còn lỡ chuyện con đò sang ngang
Lứa đôi những bức thư vàng
Chẳng còn chữ chữ hàng hàng lệ rơi
Chim hồng chim nhạn, Em ơi
Trên nền gối cưới đời dời yêu nhau.
NGUYỄN-BÍNH
(8-1956)
(1) Trích báo “Trăm hoa” xuất bản tại Hà-nội ngày 9-12-1956
Tỳ bà truyện (I)
1. Ngẫm xem từ trước đến giờ,
Việc đời thực biến như cờ thất tinh.
Kim năng ngữ, kiếm dục tình,
Ngán cho thê sự nhân tình bấy nhiêu !
Ngày xưa ở quận Trần-lưu,
Có nhà họ Thái ra chiều hiếm hoi.
Vợ chồng tuổi ngoại sáu mươi,
Khói hương duy được một người con trai.
Gọi tên là Thái Bá Giai,
10. Vẫn cho khuya sớm dùi mài sử kinh,
Nếp nhà vốn sẵn thông minh,
Giai còn nhỏ đã nức danh thần đồng.
Văn chương lừng lẩy khắp vùng,
Đọc trơn bẩy bước, thuộc lòng năm xe.
Thầy đồ gặp bạn thường khoe:
“Nó rồi ông Cống, ông Nghè nay mai.
“Tài hoa nó đã hơn người,
“Công danh nó hẳn gấp mười lũ ta.
“Hậu sinh khá úy lắm mà,
20. Ta như quạ tuổi, nó là phượng non.”
Đờì tươi như những khuyênson
Tái ông hy vọng chờ con nên người,
Trước là tỏ mặt với đời,
Sau là vui hưởng phúc trời cũng hay.
--------
(1)Vì sự nhu cầu của sinh viên, chúng tôi mạn phép ghí lại toàn bài Tỳ bà truyện để các em có đầy đủ tài liệu tham khảo về Nguyễn-Bính.
Dãn cách tên bằng dấu phẩy(,).